Theo đó, HĐXX TAND TP Hà Nội cho rằng, căn cứ vào lời khai của các bị cáo, những người liên quan cùng tài liệu, chứng cứ, HĐXX kết luận:
Dự án cấp nước sông Đà - Hà Nội do Tổng Công ty Vinaconex làm chủ đầu tư theo hình thức BOO sử dụng vốn tự có, vốn huy động do doanh nghiệp tự thu xếp và vay của các tổ chức tín dụng. Dự án được xây dựng từ năm 2004 – 4/2009 được nghiệm thu đưa vào sử dụng, cho đến nay đã đóng góp một lượng lớn công suất cấp nước cho Thủ đô Hà Nội, hỗ trợ tích cực cho các nhà máy nước ngầm, khắc phục tình trạng thiếu nước sinh hoạt cho người dân Thủ đô.
Tuy nhiên, trong quá trình vận hành khai thác, tuyến ống liên tục xảy ra sự cố vỡ ống truyền tải nước. Từ ngày 4/2/2012 – 2/10/2016, tuyến ống đã 18 lần bị vỡ ống với số lượng 23 cây ống composite cốt sợi thủy tinh bị vỡ, doanh nghiệp khai thác đã phải chi phí hơn 16,5 tỷ đồng để khắc phục.
Bên cạnh đó, việc tuyến ống liên tục bị vỡ đã gây hậu quả buộc doanh nghiệp khai thác phải dừng cấp nước sạch sinh hoạt cho nhân dân trong thời gian 386 giờ, lượng nước ngừng cấp là 1.744.904 m3, làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của 177.000 hộ dân trên địa bàn thành phố Hà Nội, được dư luận xã hội và các phương tiện truyền thông đặc biệt quan tâm.
Theo Kết luận giám định tư pháp ngày 15/4/2015, nguyên nhân gây vỡ đường ống nước là do vi phạm trong quá trình sản xuất ống, quá trình quản lý, giám sát thi công xây dựng tuyến ống truyền tải nước sạch dự án cấp nước Sông Đà - Hà Nội. Trong đó, quá trình sản xuất ống chưa được kiểm soát chặt chẽ chất lượng đầu vào, ống được sản xuất có chất lượng không đồng đều, chỉ tiêu độ cứng vòng của nhiều mẫu thử không đạt yêu cầu.
Trong quá trình thi công xây dựng, Ban quản lý dự án, nhà thầu giám sát chưa kiểm soát chặt chẽ chất lượng ống trước khi lắp đặt. Khi phát hiện có sản phẩm ống không đảm bảo chất lượng đã không thực hiện kiểm tra lại chất lượng sản phẩm của lô ống tương ứng theo quy định, chưa kiểm soát chặt chẽ việc khắc phục các đoạn ống bị khuyết tật trong quá trình thi công. Việc giám sát thi công xây dựng và nghiệm thu chưa chặt chẽ, không phát hiện ra các tồn tại trong quá trình thi công, lắp đặt tuyến ống.
Cụ thể, HĐXX nhận định: Đối với các bị cáo Hoàng Thế Trung, Nguyễn Văn Khải, Trương Trần Hiển là những người có trách nhiệm tổ chức thực hiện vai trò của chủ đầu tư, đã ký 73 biên bản nghiệm thu cung cấp ống, xác nhận hơn 5.000 sản phẩm ống composite cốt sợi thủy tinh và phụ kiện được tiếp nhận, dùng trong dự án đảm bảo chất lượng với đại diện nhà thầu cung cấp.
Trong đó, HĐXX cho biết, bị cáo Hoàng Thế Trung, Trương Trần Hiển chịu trách nhiệm toàn bộ về hậu quả thiệt hại như đã nêu trên; bị cáo Nguyễn Văn Khải đã ký xác nhận nghiệm thu chất lượng vật tư thiết bị, nhưng đã có 18 lần bị vỡ ống, 21 cây ống bị vỡ, chi phí sửa chữa hơn 15,6 tỉ đồng, thời gian ngừng cấp là 334 giờ, lượng nước ngừng cấp là 1.408.209 m3.
Với các bị cáo Trần Cao Bằng, Vũ Thanh Hải là nhà thầu cung cấp ống composite cốt sợi thủy tinh cho dự án cấp nước Sông Đà - Hà Nội. Theo HĐXX, bị cáo Trần Cao Bằng, Vũ Thanh Hải đã ký 73 biên bản nghiệm thu cung cấp ống, xác nhận hơn 5.000 sản phẩm ống composite cốt sợi thủy tinh và phụ kiện mà đơn vị này đã sản xuất và cung cấp cho dự án đảm bảo chất lượng với đại diện chủ đầu tư.
Giữ vai trò là Trưởng đoàn giám sát, bị cáo Đỗ Đình Trì cùng với các Giám sát viên giám sát thi công xây dựng, lắp đặt tuyến ống truyền tải nước sạch dự án đã ký các biên bản nghiệm thu lắp đặt ống và phụ kiện, các biên bản nghiệm thu khối lượng xây lắp hoàn thành để xác nhận khối lượng thi công, chất lượng vật liệu ống composite cốt sợi thủy tinh đã sử dụng lắp đặt, chất lượng bộ phận, hạng mục công trình xây dựng đảm bảo tiêu chuẩn sản xuất và yêu cầu thiết kế dự án.
Kết quả điều tra đã xác định trong số ống composite cốt sợi thủy tinh và phụ kiện mà các bị cáo đã cho thi công lắp đặt, ký xác nhận nghiệm thu chất lượng, đã bị 18 lần vỡ ống với tổng số 23 cây ống bị vỡ.
Căn cứ tài liệu chứng cứ và lời khai của các bị cáo, HĐXX cho rằng hành vi của các bị cáo đã không thực hiện đúng trách nhiệm của mình khi thực hiện dự án, đã vi phạm các quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng.
Về những tranh luận trước đó của các luật sư, HĐXX nhận thấy, kết luận giám định tư pháp và công văn của Bộ Xây dựng hoàn toàn phù hợp. Về nội dung giám định, trong đó có 2 nội dung quan trọng: Về nguyên nhân vỡ ống và độ bền lâu của tuyến ống, HĐXX cho rằng tổ chức giám định đã tiến hành đào, quan sát ngoại quang ống và có kết luận nguyên nhân chính gây vỡ tuyến ống do chất lượng ống không đảm bảo, không đủ cơ sở xác định độ bền ống 50 năm. Vì vậy, HĐXX đánh giá kết luận giám định là căn cứ để giải quyết vụ án.
Về hậu quả thiệt hại của vụ án, 16.6 tỷ đồng chi cho việc sửa chữa ống, hậu quả đã xảy ra nhưng công ty khai thác không yêu cầu bồi thường là do bên công ty hoàn toàn tự nguyện.
Hạng mục tuyến ống truyền tải nước sạch là hạng mục quan trọng của dự án, việc tuyến ống liên tục bị vỡ đã gây lo lắng trong nhân dân. Từ việc xác định nguyên nhân vỡ ống đã cho thấy trách nhiệm của các bị cáo trong vụ án này, các bị cáo đã vi phạm các quy định trong ngành xây dựng.
Bên cạnh đó, HĐXX cũng cho rằng, việc áp dụng tiến bộ KH&CN mới trong nghiên cứu, thử nghiệm, Bộ KH&CN đã có văn bản trả lời, ống composite cốt sợi thủy tinh không nằm trong danh mục ứng dụng KH&CN mới.
Hành vi của bị cáo là nghiêm trọng, đã vi phạm các quy định trong xây dựng, gây ảnh hưởng tới đời sống của người dân. Tuy nhiên, các bị cáo đều có nhân thân tốt, thành khẩn khai báo; trong quá trình công tác, các bị cáo có nhiều thành tích nên được hưởng một số tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Đối với 9 bị cáo đều là người phạm tội lần đầu, không có tình tiết tăng nặng, nhiều tình tiết giảm nhẹ nên HĐXX không áp dụng hình phạt bổ sung đối với các bị cáo.
Từ những phân tích và lập luận nêu trên, HĐXX TAND TP Hà Nội đã quyết định tuyên phạt các bị cáo: Hoàng Thế Trung, nguyên GĐ Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước Sông Đà - Hà Nội 24 tháng tù; Nguyễn Văn Khải, nguyên PGĐ Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước Sông Đà - Hà Nội 20 tháng tù; Trương Trần Hiển, nguyên Trưởng Phòng vật tư, thiết bị thuộc Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước Sông Đà - Hà Nội 16 tháng tù; Trần Cao Bằng, nguyên GĐ Công ty CP Ống sợi thủy tinh Vinaconex 24 tháng tù; Vũ Thanh Hải, nguyên Trưởng phòng sản xuất, nguyên Quản đốc phân xưởng, nguyên PGĐ Công ty CP Ống sợi thủy tinh Vinaconex 20 tháng tù; Đỗ Đình Trì, nguyên cán bộ Công ty CP Nước và Môi trường Việt Nam, Bộ Xây dựng; nguyên Trưởng đoàn tư vấn giám sát tại Dự án cấp nước Sông Đà - Hà Nội 20 tháng tù; Nguyễn Biên Hùng, nguyên cán bộ Công ty CP Nước và Môi trường Việt Nam, Bộ Xây dựng; nguyên Phó Trưởng đoàn tư vấn giám sát tại Dự án cấp nước Sông Đà - Hà Nội 16 tháng tù treo; Hoàng Quốc Thống, nguyên cán bộ Công ty CP Nước và Môi trường Việt Nam, Bộ Xây dựng; nguyên giám sát viên tại Dự án cấp nước Sông Đà - Hà Nội 16 tháng tù treo và bị cáo Bùi Minh Quân, nguyên PGĐ Xí nghiệp Xây dựng và Kinh doanh thiết bị thuộc Công ty CP Nước và Môi trường Việt Nam, Bộ Xây dựng; nguyên giám sát viên tại Dự án cấp nước Sông Đà - Hà Nội lĩnh án 12 tháng tù treo.
Mạnh Hùng (Công lý)