Trong những ngày cuối tuần, tỷ giá hối đoái tiếp tục tăng và giá mua USD tiền mặt cũng như chuyển khoản của các ngân hàng thương mại (NHTM) xích gần lại với giá bán, tăng thêm từ 3 – 5 đồng/USD so với những ngày giữa tuần vừa qua. Giá bán USD trên thị trường tự do cũng “ăn theo” lên mức 21.300 đồng/USD. Nguyên nhân đẩy USD tăng được cho là do nhu cầu mua ngoại tệ để bù đắp trạng thái ngoại tệ của các ngân hàng tăng lên cùng với thời gian tất toán vàng của các ngân hàng đang cận kề.
 


Thị trường tự do ăn theo ngân hàng

Khảo sát tại một số tiệm vàng ở quận 1 trong chiều hôm qua (16.6), các chủ cửa hàng chào giá mua – bán USD ở mức 21.200 – 21.300 đồng/USD. So với giữa tuần qua, tỷ giá giao dịch trên thị trường tự do ngày 16.6 đã tăng từ 50 – 100 đồng. Theo chủ một cửa hàng kinh doanh vàng ở đường Lê Lợi, nhu cầu mua ngoại tệ của khách hàng thời gian gần đây có dấu hiệu tăng đáng kể. Tuy nhiên, cung vẫn đáp ứng đủ sức cầu.

Có ý kiến cho rằng giá ngoại tệ trên thị trường tự do tăng do chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế đang ở mức khá cao, 4,5 – 5 triệu đồng/lượng nên có nhu cầu mua USD nhập lậu vàng. Nhưng điều đáng quan tâm hơn là tỷ giá niêm yết chính thức trong các NHTM cũng tăng dần lên từ những ngày giữa tháng 6. Vì thế, tỷ giá giao dịch trên thị trường tự do đã ăn theo giá niêm yết của các ngân hàng.

USD niêm yết tại các NHTM đã chạm biên độ 21.036 đồng/USD, và điều đáng nói là ở chiều mua vào tỷ giá cũng đã ở mức 21.035 đồng/USD, tăng trên 200 đồng/USD so với đầu tuần trước. Vì nhu cầu USD cao nên các NHTM đã kéo giá mua USD gần sát với giá bán. Giá bán USD niêm yết tại sở giao dịch của ngân hàng Nhà nước (NHNN) cũng chạm biên độ 21.036 đồng/USD. Theo các chuyên gia lĩnh vực tài chính – tiền tệ, giá USD tăng xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có lý do cầu ngoại tệ để cân bằng trạng thái của ngân hàng.

Sóng nhất thời

Trước đây, lãi suất tiền gửi tiết kiệm tiền đồng cao từ mức trần 14% và tuy có giảm dần sau đó nhưng vẫn “neo” ở mức tương đối cao, trong khi lãi suất tiền gửi USD bị khống chế ở trần 2%/năm (đối với cá nhân) và 0,5%/năm (đối với doanh nghiệp), nhiều người dân bán ngoại tệ lấy tiền đồng để gửi tiết kiệm. Nhưng hiện nay sự điều chỉnh giảm lãi suất huy động tiết kiệm tiền đồng còn 7,5%/năm nên nhiều người đã rút tiền đồng mua USD gửi tiết kiệm, kéo theo cầu USD trên thị trường tăng theo. Trong khi đó, tổng giám đốc một NHTM cho biết, USD trong ngân hàng tăng là do lãi suất liên ngân hàng hiện nay chỉ có 1 – 2%/năm, nên các nhà băng chuyển qua mua USD để bù đắp trạng thái trước đó khi lãi suất VND cao nhiều ngân hàng bán USD để lấy VND, giờ lãi suất thấp mua USD.

Cầu tăng trong khi cung USD trên thị trường ngoại tệ đang giảm do xuất khẩu một số mặt hàng chủ gặp nhiều khó khăn. Song nhu cầu vay vốn bằng ngoại tệ để hưởng lãi suất thấp của các doanh nghiệp xuất khẩu vẫn có nên NHTM đã tăng giá mua USD.

Ông Nguyễn Hoàng Minh, phó giám đốc NHNN TP.HCM cho biết, đến thời điểm này, lượng vàng tồn quỹ của các NHTM đã đáp ứng được khoảng 90% khả năng chi trả vàng cho người dân và khả năng đến thời hạn tất toán trạng thái sẽ đáp ứng đủ.

Thế nhưng, điều đó không có nghĩa là nhu cầu về vàng của các NHTM tất toán đã hết. Ngoài ACB công bố đã tất toán xong trạng thái vàng kể từ tháng 4.2013 thì mới đây, thông tin được trích dẫn từ một cán bộ của NHNN cho biết, vẫn còn thiếu khoảng 10 tấn vàng để các ngân hàng có thể tất toán trạng thái, nên NHNN tiếp tục đấu thầu vàng.

Chỉ tính riêng SCB, một lãnh đạo của NHNN TP.HCM cho biết, còn âm trạng thái khoảng 4 tấn. Tuy nhiên, do SCB đang trong giai đoạn tái cơ cấu nên khả năng sẽ có cơ chế riêng từ NHNN về việc tất toán trạng thái vàng âm đối với nhà băng này.

Đáng chú ý khi thời điểm tất toán trạng thái vàng của các NHTM đang cận kề (30.6 tới), nên có ý kiến cho rằng, dù cung vàng được thực hiện qua các phiên đấu thầu của NHNN, thì cũng cần có USD để nhập vàng.

Tuy nhiên, các chuyên gia trong lĩnh vực tiền tệ cho rằng, USD sẽ khó biến động mạnh và con “sóng” tăng giá vừa qua chỉ là cơn gió thoảng qua. Có thể sau thời hạn 30.6, khi các nhà băng tất toán xong trạng thái vàng cầu ngoại tệ của thị trường sẽ ổn định.

Một thành viên hội đồng Tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia đưa ra nhận định, cung ngoại tệ ngày càng được bổ sung nên tỷ giá khó biến động ngoài tầm kiểm soát. Tỷ giá hối đoái trong năm nay vẫn theo chiều hướng ổn định theo chủ trương của NHNN.
 

Theo Thanh Trần
SGTT

.