(BVPL) - Tâm lý người mua hàng ở Việt Nam thường thích giá rẻ. Nắm bắt được điều này, không ít người bán hàng đã “câu khách” bằng cách chỉnh cân, thậm chí sẵn sàng trộn hàng ngon với hàng kém chất lượng với nhau để hạ giá thành sản phẩm. Để đối phó với tình trạng này, Ban quản lý một số chợ trên địa bàn TP. Hà Nội đã lắp đặt cân đối chứng để khách có thể kiểm tra. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn rất nhiều khách hàng mắc vào “cần câu” của các gian thương.
Việc “độ” cân để ăn gian trọng lượng hàng hóa không phải là chuyện mới. Giới bán lẻ vẫn thường rỉ tai nhau về một cửa hàng chuyên “độ” cân trên phố Thuốc Bắc (Hà Nội). Chỉ chưa tới 10 phút, chiếc cân đã được “phù phép” để có thể ăn gian trọng lượng thực tế của hàng hóa. Mức độ “ăn gian” thì cũng tùy thuộc vào yêu cầu của từng người. Với mỗi 1kg hàng, có người ăn bớt 1 lạng, có người bớt 2 lạng, thậm chí có người không ngại ngần bớt hẳn 3 lạng. Tuy nhiên, theo như người chuyên “độ” cân cho các gian “bật mí” mách thì đại đa số mọi người chỉ ăn bớt từ 1 – 2 lạng thôi, nếu ăn bớt nhiều dễ bị lộ, lần sau không có khách mua nữa.
Trước tình trạng này, từ năm 2005, Ban Quản lý nhiều chợ ở Hà Nội đã cho lắp đặt cân đối chứng ngay cổng chợ để khách hàng có thể kiểm tra lại hàng hóa đã mua trong chợ. Tuy nhiên, việc làm này chỉ diễn ra được vài tháng. Đến thời điểm này, gần như không còn cân đối chứng nào tồn tại, hoặc nếu có thì chúng cũng đã được chuyển đổi mục đích sử dụng.
Đánh giá về hành vi gian lận này, theo luật sư Chu Mạnh Cường (Đoàn luật sư thành phố Hà Nội), nếu xem xét đúng bản chất thì rõ ràng là người bán đã ăn cắp của người mua một cách công khai và trắng trợn. Mà nguồn gốc sâu xa phải nói đến là những cơ sở chuyên “độ” cân. Theo quy định thì mức xử phạt hành chính sẽ là từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng, nếu tái phạm sẽ tăng mức phạt lên từ 4 – 7 triệu đồng. Trong trường hợp nặng hơn, nếu có đủ dấu hiệu cấu thành tội Lừa dối khách hàng có thể khởi tố và truy cứu trách nhiệm hình sự.
Bơm nước để tăng trọng lượng
Thực ra, việc bơm nước vào tôm, cua hay thậm chí là thịt để tăng trọng lượng đã được các phương tiện truyền thông cảnh báo khá nhiều trong thời gian qua. Thế nhưng làm thế nào để phát hiện được đâu là sản phẩm bị bơm nước để tăng trọng lượng thì không phải bà nội trợ nào cũng nắm được.
Cách phổ biến nhất mà hầu hết các tư thương thường dùng đó là phun thật nhiều nước vào hoa quả hay rau để tăng trọng lượng. Tuy nhiên, so với các loại thực phẩm khác thì cách làm trên khiến người tiêu dùng bị thiệt không đáng kể so với việc các gian thương bơm nước vào thịt, tôm để tăng trọng lượng. Chị Hương (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, cách đây ít ngày ghé chợ Nghĩa Tân, chị đã mua nửa cân tôm, nhưng chị thấy có vẻ được ít hơn thường ngày. Tuy nhiên, khi được người bán “động viên” rằng tôm này to nên nửa cân được ít con thì chị Hương cũng vui vẻ trả tiền. Nhưng khi về đến nhà, chị đổ túi tôm ra một cái rổ để chế biến thì tôm lại ra nước nhiều hơn bình thường, chị cầm phần đầu và phần đuôi con tôm kéo thẳng ra thì thấy các khớp của con tôm khá rộng, nước chả tràn ra qua các khớp này, đặc biệt, đuôi của con tôm theo chị quan sát thì xòe ra và rất mọng. Nghi ngờ tôm bị bơm hóa chất nên chị Hương đã đổ bỏ cả mẻ tôm hôm đó.
Một lần khác, chị đi chợ mua thịt bò, do tin tưởng vào người bán hàng, chị cũng mua nhầm phải thịt lợn sề “đội lốt” thịt bò. Mỗi lúc như vậy, chị Hương chỉ biết lấy đó làm bài học để tự rút kinh nghiệm cho bản thân.
Không chỉ thịt lợn, tôm mà ngay cả thịt gà, vịt cũng là loại thực phẩm cảnh báo là được bơm nước nhiều nhất. Các gian thương thường chọn hai vị trí là đùi và lườn để bơm. Do đó, khi chọn gà, vịt, người mua nên quan sát kĩ hai vị trí này. Nếu thấy căng bóng, thớ thịt dày, to thì không nên mua. Nếu còn nguyên con, người mua nên cầm dốc ngược con gà, vịt lên, nếu thấy nó biến dạng nhiều thì đã bị bơm nước.
Cũng chia sẻ kinh nghiệm, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Phòng Quản lý Chất lượng, Viện Công nghệ sinh học và thực phẩm thuộc Đại học Bách khoa Hà Nội cho hay, nếu nhận thấy con vịt hoặc gà quá béo, người mua cần lấy dao hoặc vật nhọn chọc thủng lớp da, nếu bị bơm nước thì nước sẽ chảy ra.
Theo kinh nghiệm của một số bà nội trợ, khi mua hàng cần kiểm tra, chọn kỹ thước khi mua để tránh mua phải những thực phẩm ôi thiu, kém chất lượng, bị bơm hóa chất…
Hữu Bắc