Công ty Cổ phần Vận tải và Thương mại Veam thua lỗ hàng trăm tỷ đồng: Ai chịu trách nhiệm?

Hàng trăm tỷ đồng bị thua lỗ

Mặc dù chỉ sở hữu 51% vốn điều lệ tại Công ty cổ phần Vận tải và Thương mại Veam (viết tắt là Vetranco) trị giá hơn 6 tỷ đồng (6,375 tỷ VNĐ), nhưng Tổng Công ty Máy động lực và máy nông nghiệp Việt Nam (Veam) vẫn bảo lãnh cho Vetranco vay vốn của Ngân hàng với số tiền gần 150 tỷ đồng. 

Kết quả kiểm toán: Công ty Cổ phần Vận tải và Thương mại Veam âm 220.183 triệu đồng.

Cụ thể, tổng giá trị các khoản tín dụng theo 03 hợp đồng tín dụng là 143.000.000.000 đồng. Toàn bộ khoản tín dụng này được Veam bảo lãnh 100% cho Vetranco. Theo đó, việc bảo lãnh của Veam nói trên được cho là đã vi phạm vào khoản 3, Điều 3, Thông tư 242/2009/TT-BTC, theo quy định này thì doanh nghiệp không được phép tự ý ký kết các hợp đồng tín dụng với mức vay vốn vượt quá 03 lần vốn điều lệ. Trong những trường hợp này, lẽ ra Công ty phải gửi báo cáo lên đại diện chủ sở hữu để xem xét, quyết định. 

Tại hợp đồng tín dụng thứ nhất theo hạn mức số 1240-LAV-201100396 (ngày 15/8/2012) giữa ngân hàng Agribank (Chi nhánh Hoàng Mai và Vetranco) thì hạn mức cấp tín dụng là 40.000.000.000 đồng được bảo lãnh bằng cam kết của Veam ngày 17/8/2011.

Tại hợp đồng tín dụng thứ 2, mức vay ngắn hạn theo mức số 01/2013/HĐTDNH (ngày 22/72013) giữa Sở giao dịch III Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam và Vetranco. Trong đó, hạn mức cấp tín dụng là 50.000.000.000 đồng, được bảo lãnh bằng hợp đồng tiền gửi có kỳ hạn số 02/2009/SGD3-VEAM và thư bảo lãnh vay vốn ngày 23/6/2011.

Tại hợp đồng tín dụng thứ 3, theo hạn mức số 1220-LAV-201300128 (ngày 27/3/2013) giữa Agribank Việt Nam, Chi nhánh Long Biên và Vetranco thì hạn mức cấp tín dụng là 63.000.000.000 đồng, được bảo lãnh bằng cam kết bảo lãnh của Veam ngày 17/01/2013. Việc bảo lãnh này đã vi phạm Thông tư số 117/2010/TT-BTC được quy định tại Điều 3, Điều 4. 

Có hay không Veam ưu ái cho Vetranco ?

Việc Veam bán các lô hàng cho Vetranco trị giá hơn 80 tỷ đồng, nhưng không yêu cầu các biện pháp bảo đảm nhằm đảm bảo nghĩa vụ thanh toán và những người quản lý tại Veam có trách nhiệm phải xử lý kịp thời các khoản nợ phải thu khó đòi, các khoản nợ không thu hồi được. Tuy nhiên, không có bằng chứng cho thấy Veam đã nỗ lực thu hồi các khoản nợ này. Điều này vi phạm các nguyên tắc tài chính và vi phạm quy định tại Điều 25, khoản 1, Nghị định 71/2013/NĐ-CP Điều 20, Nghị định 25/2010/NĐ-CP và Điều 20- Nghị định 99/2012/NĐ-CP.

Theo đó, những người quản lý của Veam có trách nhiệm kiểm tra, giám sát thường xuyên việc quản lý, sử dụng, bảo toàn và phát triển nguồn vốn tại Vetranco; chỉ đạo đại diện quản lý phần vốn góp của Veam tại Vetranco sử dụng quyền chi phối, quyền phủ quyết trong việc quyết định phê duyệt các vấn đề liên quan đến công việc kinh doanh tại Vetranco.

Tuy nhiên, những người quản lý này đã không thực hiện hết các trách nhiệm nêu trên dẫn đến không kiểm soát được nguồn vốn nhà nước tại Vetranco, dẫn đến việc thua lỗ hàng trăm tỷ đồng.

Theo thông tin của PV thu thập được, các thư bảo lãnh của Veam cho Vetranco đều do ông Lâm Trí Quang – nguyên Tổng Giám đốc và ông Ngô Văn Tuyển (nguyên Phó Tổng Giám đốc phụ trách chỉ đạo thương mại; Quyền Tổng Giám đốc Veam ký). Trong khi đó, các thư bảo lãnh do ông Quang ký có trị giá khoảng 100 tỷ đồng, còn lại do ông Tuyển ký.

Trở lại câu chuyện của Veam từ những năm 2011-2013. Thời điểm đó, ông Ngô Văn Tuyển là Phó Tổng Giám đốc phụ trách chỉ đạo kinh doanh thương mại của Veam thì nguồn vốn của ngân hàng rất khan hiếm, lãi suất các ngân hàng huy động từ 14-18%/năm. Do vậy, các doanh nghiệp muốn vay vốn phải đáp ứng cơ chế đảm bảo rất chặt chẽ nên rất khó tiếp cận nguồn vốn và lãi suất thực chất để các doanh nghiệp vay được vốn của các ngân hàng với lãi suất dao động từ 21-27%/năm. Câu hỏi đặt ra, khi doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh không hiệu quả, bị thua lỗ, mất vốn thì ai sẽ là người phải chịu trách nhiệm ?

                                                                            Thu Hương