Dự án hơn 2 thập kỷ chỉ mới triển khai được 2/15 hạng mục
Mới đây, Thanh tra tỉnh Đắk Lắk đã ban hành kết luận thanh tra về việc triển khai thực hiện dự án, công tác bồi thường, hỗ trợ, thu hồi đất, bố trí tái định cư khi thực hiện dự án Trung tâm Cụm xã Ea Rốk – Ea Lê (huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk).
    |
 |
| Khu vực trung tâm xã Ea Rốk. |
Theo nội dung kết luận, ngày 21/7/1999, UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành Quyết định số 1750 phê duyệt Dự án khả thi Trung tâm cụm xã Ea Rốk – Ea Lê, huyện Ea Súp. Chủ đầu tư dự án là UBND huyện Ea Súp.
Hình thức đầu tư xây dựng mới, địa điểm xây dựng xã Ea Rốk. Diện tích quy hoạch 25ha.
Các hạng mục đầu tư chủ yếu: Xây mới chợ thương mại rộng 300 m²; Mở rộng, nâng cấp, cải tạo Trạm xá với diện tích 200 m²; Xây dựng mới Nhà trẻ mẫu giáo rộng 150 m²; Xây dựng mới Nhà Khuyến nông 100 m²; Xây dựng mới Bến xe 80 m²...
Tổng mức đầu tư của dự án là 3,9 tỉ đồng. Trong đó, xây lắp 3,292 tỉ đồng; chi phí khác 460 triệu đồng (có 200 triệu đồng tiền đền bù); dự phòng phí 144 triệu đồng.
Nguồn vốn từ ngân sách 3,465 tỉ đồng; liên doanh liên kết, huy động sức dân 435 triệu đồng. Thời gian xây dựng 3 năm (1999-2001).
Tuy nhiên, đến thời điểm kết thúc thanh tra, UBND huyện Ea Súp thực hiện được 2/15 hạng mục, nhưng không có văn bản báo cáo cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh thời gian thực hiện dự án.
Bên cạnh đó, chủ đầu tư còn chậm chạp thực hiện quy hoạch điểm dân cư nông thôn xã Ea Rốk. Cụ thể, ngày 1/11/2011, Chủ tịch UBND huyện Ea Súp ban hành Quyết định số 2251 về việc phê duyệt quy hoạch điểm dân cư nông thôn xã Ea Rốk. Địa điểm xây dựng xã Ea Rốk, với diện tích quy hoạch 31,65 ha. Tổng nhu cầu vốn đầu tư đến năm 2020 là hơn 29,7 tỉ đồng.
Trong đó, giai đoạn 2012-2013 là 6,899 tỉ đồng trong đó bồi thường giải phóng mặt bằng, lập hồ sơ đầu tư xây dựng các công trình, san lấp mặt bằng, giao thông và một số công trình hạ tầng kỹ thuật trong khu quy hoạch. Giai đoạn 2014-2016 là 7,477 tỉ đồng, trong đó triển khai mở rộng hệ thống cấp nước, mở rộng, nâng cấp hệ thống cấp điện và một số công trình hạ tầng kỹ thuật. Giai đoạn 2017-2020 là 15,372 tỉ đồng, trong đó phần mặt đường, hoàn thiện và kết thúc dự án.
Đến thời điểm kết thúc thanh tra, một số hạng mục công trình chưa được đầu tư xây dựng hoàn chỉnh. Cụ thể, đường vành đai khu vực bến xe; đường vành đai phía sau Trường THPT Ea Rốk, đường giao thông nội bộ khu vực đất phía sau nhà ông Thính; tuyến đường phía sau trụ sở UBND xã...
Theo báo cáo của UBND huyện Ea Súp, các hạng mục trên chưa hoàn thành là do thiếu kinh phí để thực hiện đầu tư.
Nhiều sai phạm quá trình thu hồi đất, bồi thường
Không chỉ triển khai dự án quá chậm chạp, chủ đầu tư còn để xảy ra nhiều vi phạm trong quá trình thực hiện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, tái định canh khi thu hồi đất thực hiện dự án.
Cụ thể, ngày 29/3/2000, UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành Quyết định số 518 về việc phê duyệt phương án đền bù thiệt hại giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án Trung tâm cụm xã Ea Rốk - Ea Lê. Tổng kinh phí thực hiện dự án hơn 580 triệu đồng.
Thế nhưng, qua kiểm tra hồ sơ và tham chiếu với các quy định của pháp luật tại thời điểm triển khai thực hiện thu hồi đất cho thấy, một số nội dung Hội đồng đền bù giải phóng mặt bằng, UBND huyện Ea Súp thực hiện không đúng theo quy định.
Đơn cử, việc tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách, pháp luật trong việc thực hiện thu hồi, bồi thường hỗ trợ khi nhà nước thực hiện thu hồi đất để thực hiện dự án chưa tốt, nên quá trình thực hiện thu hồi, bồi thường, hỗ trợ phát sinh nhiều đơn thư khiếu nại, tố cáo.
Việc quản lý, sử dụng đối với các diện tích đất đã thu hồi không chặt chẽ, lãng phí để người dân tái chiếm sử dụng, dẫn đến một số hộ dân yêu cầu trả lại đất thu hồi vì sau khi thu hồi không sử dụng, để hoang hóa.
Về thể thức ban hành văn bản, các quyết định thu hồi đất của các hộ gia đình, cá nhân có cùng một số quyết định (số 05/QĐ-UB), cùng thời gian (ngày 6/1/2000), nhưng tên khác nhau.
Không chỉ vậy, thu hồi đất của 1 hộ gia đình, nhưng ban hành 2 quyết định (có cùng số, cùng ngày phát hành văn bản, cùng tên người bị thu hồi đất), nhưng diện tích và thửa đất bị thu hồi khác nhau, khi ban hành quyết định lần thứ 2 không có nội dung thay thế quyết định đã ban hành trước đó, cụ thể:
Thanh tra tỉnh còn phát hiện nhiều vi phạm khác trong quá trình thu hồi đất như: 7 trường hợp không có quyết định thu hồi đất; một thửa đất nhưng ban hành 2 quyết định thu hồi cho 2 người; thu hồi đất nằm ngoài dự án 1 trường hợp.
Đối với việc thực hiện bồi thường, hồ sơ bồi thường, không có biên bản kiểm kê thiệt hại, 3 trường hợp; không có biên bản kiểm kê thiệt hại, bảng xác định giá trị bồi thường, 4 trường hợp; không có quyết định thu hồi đất, kiên bản kiểm kê thiệt hại, bảng xác định giá trị bồi thường, 01 trường hợp; thu hồi đất tên người này, nhưng bồi thường tên người khác, 2 trường hợp.
Có 14 trường hợp được bồi thường bằng tiền không đúng quy định, tổng số tiền hơn 4 triệu đồng (không đủ điều kiện bồi thường 13 trường hợp, tổng số tiền hơn 3,9 triệu đồng; 1 trường hợp bồi thường thiếu số tiền 120.000 đồng).
Có 7 trường hợp được bồi thường không đúng quy định về đất 2.385 m² đất thổ cư, bằng tiền 1.142.500 đồng. Có 15 trường hợp được bồi thường không đúng quy định, về đất 36.665 m² nông nghiệp, bằng tiền 6.572.000 đồng. Có 17 trường hợp được bố trí tái định cư không đúng quy định, tổng diện tích 5.573 m²...
Thanh tra tỉnh Đắk Lắk cho biết, để xảy ra các khuyết điểm nêu trên, trách nhiệm thuộc về Chủ tịch UBND huyện Ea Súp, Chủ tịch Hội đồng đền bù giải phóng mặt bằng khu quy hoạch Trung tâm cụm xã Ea Rốk, Chủ tịch UBND xã Ea Rốk và các đơn vị cá nhân có liên quan chủ yếu thời kỳ năm 1999-2000./.