Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Pháp lệnh Chi phí tố tụng

Quang cảnh phiên làm việc của UBTVQH chiều 12/11.

Không phân biệt giữa các đối tượng được hưởng thù lao khi tham gia hoạt động tố tụng

Trình bày tóm tắt Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Pháp lệnh Chi phí tố tụng, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, Thường trực Ủy ban Tư pháp (UBTP) đã chủ trì, phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC) và Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị bổ sung dự án Pháp lệnh Chi phí tố tụng vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, trong đó, quy định rõ phạm vi điều chỉnh của Pháp lệnh gồm chi phí tố tụng hình sự, chi phí tố tụng dân sự, chi phí tố tụng hành chính và chi phí tố tụng cho Hội thẩm; đồng thời, nghiên cứu, chỉnh lý dự thảo Pháp lệnh trên cơ sở tiếp thu đầy đủ ý kiến của UBTVQH, tiếp thu tối đa ý kiến của các cơ quan hữu quan. Đến nay, hầu hết các nội dung của dự thảo Pháp lệnh đã đạt sự đồng thuận cao giữa Thường trực UBTP, TANDTC và các cơ quan hữu quan.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày báo cáo.

Về các loại chi phí tố tụng (Điều 3), đa số ý kiến nhất trí với Điều 3 của dự thảo Pháp lệnh quy định về các loại chi phí tố tụng. Chủ nhiệm UBTP Lê Thị Nga cho biết, Thường trực UBTP đã phối hợp với các cơ quan hữu quan nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng và quy định tại Điều 3 của dự thảo Pháp lệnh về 9 loại chi phí tố tụng trên cơ sở cụ thể hóa Điều 169 của Bộ luật Tố tụng dân sự, Điều 370 của Luật Tố tụng hành chính, Điều 135 của Bộ luật Tố tụng hình sự, Điều 130 của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân và Điều 44 của Luật Giám định Tư pháp.

Liên quan đến trách nhiệm quy định cách tính và nguyên tắc tính chi phí giám định (Điều 40), quá trình chỉnh lý dự thảo Pháp lệnh có 2 loại ý kiến về vấn đề này. Thường trực Ủy ban Tư pháp tán thành với loại ý kiến thứ nhất, đề nghị chỉ quy định trách nhiệm của các bộ, cơ quan ngang bộ có thẩm quyền quản lý tổ chức giám định tư pháp công lập trong việc ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật, định mức chi phí làm cơ sở cho tổ chức giám định thu chi phí giám định tư pháp.

Các đại biểu tham dự phiên họp.

Liên quan đến chi phí thù lao cho người tham gia hoạt động tố tụng là người hưởng lương từ ngân sách nhà nước, căn cứ ý kiến của Chính phủ, trên cơ sở ý kiến thống nhất của Ủy ban Tài chính và Ngân sách, TANDTC và các cơ quan có liên quan, Thường trực UBTP đề nghị dự thảo Pháp lệnh tiếp tục quy định về chi phí thù lao khi tham gia hoạt động tố tụng, không phân biệt giữa đối tượng được hưởng lương và đối tượng không hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Về thẩm quyền quy định Danh mục chi phí tố tụng, tiếp thu ý kiến của Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Ủy ban Tài chính, Ngân sách và các cơ quan hữu quan, Thường trực UBTP thống nhất với TANDTC đề nghị UBTVQH ban hành Danh mục chi phí tố tụng kèm theo Pháp lệnh này.

Tiếp thu ý kiến của UBTVQH, Thường trực UBTP đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan rà soát hoàn diện dự thảo Pháp lệnh Chi phí tố tụng, trình UBTVQH thông qua gồm có 12 chương, 73 điều.

Trình Chủ tịch Quốc hội ký, ban hành trong tháng 12/2024

Phát biểu kết luận nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, về nội dung, UBTVQH cơ bản nhất trí với nội dung của dự thảo Pháp lệnh Chi phí tố tụng. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị chỉnh lý lại về mặt kỹ thuật tại Điều 23 và Điều 35 (nội dung chỉ thông báo 1 lần, tránh cách hiểu là thông báo 2 lần).

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu kết luận nội dung làm việc.

Về Điều 40 quy định trách nhiệm quy định cách tính và nguyên tắc tính chi phí giám định, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị bỏ chữ “ngang bộ”, bỏ cụm từ “phối hợp với Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp”, đồng thời bổ sung thêm vào khoản 2 Điều 40: “giao cho Chính phủ chỉ đạo các Bộ và cơ quan ngang bộ có chức năng quản lý nhà nước quy định cách tính và nguyên tắc tính chi phí giám định trong trường hợp giám định tư pháp đối với các lĩnh vực khác”.

Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, quy định như vậy để bảo đảm tính bao quát, dự phòng các trường hợp xảy ra trong tương lai và khắc phục sự chậm trễ trong công tác giám định, ảnh hưởng đến công tác tố tụng hiện nay.

100% Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt biểu quyết tán thành thông qua Pháp lệnh Chi phí tố tụng.

Về danh mục chi phí tố tụng và Phụ lục kèm theo, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị sửa lại từ ngữ cho dễ hiểu hơn, nên sửa lại là “danh mục và chi phí tố tụng” theo khoản 1 Điều 4 của Pháp lệnh; đồng thời rà soát thêm về mặt kỹ thuật trong dự thảo Pháp lệnh.

Đồng thời Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định giao Thường trực UBTP hoàn chỉnh dự thảo Pháp lệnh Chi phí tố tụng, trình Chủ tịch Quốc hội ký, ban hành trong tháng 12/2024.

Cũng tại Phiên họp, với 100% Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt biểu quyết tán thành, UBTVQH đã thông qua Pháp lệnh Chi phí tố tụng. Pháp lệnh này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.