(BVPL) - Để việc sửa đổi hai đạo luật được hoàn thiện, phù hợp thực tế, sinh động, đảm bảo tập trung được trí tuệ của toàn ngành KSND, báo BVPL tiếp tục đăng tải ý kiến của các đại biểu Viện kiểm sát địa phương xung quanh hai đạo luật này.
 


Khoản 1 Điều 13 Luật Tổ chức VKSND quy định, VKS có quyền khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can nhưng trên thực tế quyền này rất hẹp. Bởi Điều 104 BLTTHS năm 2003 quy định, VKS chỉ được ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong trường hợp VKS hủy bỏ quyết định không khởi tố của Cơ quan điều tra và các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra. Vì vậy, thực tế có rất nhiều trường hợp vụ việc có dấu hiệu tội phạm cần phải được khởi tố để điều tra, nhưng vì những lý do khác nhau, CQĐT không ra quyết định khởi tố vụ án hình sự và cũng không ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự thì VKS không thể ra quyết định khởi tố vụ án hình sự để yêu cầu điều tra mà VKS chỉ có thể ra văn bản yêu cầu khởi tố vụ án hình sự. Trong trường hợp, CQĐT không thực hiện thì VKS không có căn cứ để xử lý được, ngoài việc kiến nghị, do vậy, tính hiệu lực của quyền này bị hạn chế. Để tránh trường hợp bỏ lọt tội phạm, Bộ luật TTHS nên quy định: Sau khi VKS có văn bản yêu cầu khởi tố vụ án hình sự mà CQĐT không thực hiện thì VKS có quyền khởi tố và chuyển cho CQĐT để tiến hành điều tra.

Trên thực tế có một số vụ án vì nhiều lý do khác nhau CQĐT không khởi tố điều tra, khi VKS yêu cầu thì CQĐT chấp nhận một cách miễn cưỡng, không tích cực điều tra, thu thập chứng cứ buộc tội dẫn đến việc điều tra bị kéo dài hoặc phải đình chỉ điều tra. Trong những trường hợp này, nếu VKS có quyền trực tiếp tiến hành điều tra (đối với những vụ án nhất định mà VKS có khả năng) thì pháp luật sẽ được thực hiện triệt để hơn.


Về quyền khởi tố bị can, BLTTHS hiện hành quy định VKS chỉ thực hiện thẩm quyền khởi tố bị can sau khi nhận hồ sơ và kết luận điều tra khi VKS phát hiện người khác đã thực hiện hành vi phạm tội trong vụ án chưa bị khởi tố. Điều này có nghĩa, VKS chỉ được yêu cầu CQĐT khởi tố bị can trong quá trình điều tra mà thôi. Sẽ kịp thời và hợp lý hơn, nếu quy định trong giai đoạn điều tra vụ án mà phát hiện ra hành vi phạm tội trong vụ án chưa được khởi tố thì VKS yêu cầu CQĐT khởi tố bị can, nếu CQĐT không khởi tố thì VKS có quyền khởi tố bị can, yêu cầu CQĐT tiến hành điều tra.  
 

T.HÀ - T DỊU (lược ghi)

.