Đổi mới, đa dạng nội dung, hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật

Người đoàn viên thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh từ lâu đã được xem là “rường cột” của nước nhà, là cánh tay phải đắc lực của Đảng. Với danh xưng như thế, những người đoàn viên thanh niên trong màu áo xanh thiên thanh của ngành Kiểm sát càng nhận thức rõ hơn được trách nhiệm và vai trò của mình vừa phải là những người tiên phong trong các phong trào hành động cách mạng tuổi trẻ đồng thời phải làm tốt công tác chuyên môn nghiệp vụ thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp.

Tuyên truyền viên thuyết trình tại Trường THCS Ký Phú, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.

Là một chi đoàn có yếu tố đặc thù trong đoàn khối nội chính đảng đoàn, Ban chấp hành chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên luôn được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Đảng ủy, Lãnh đạo Viện và Ban Thường vụ Đoàn khối các cơ quan tỉnh, đồng thời chú trọng kết hợp tốt giữa các phong trào đoàn với công tác nghiệp vụ kiểm sát. Bởi vậy, trong những năm qua, Chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên luôn đề ra chỉ tiêu mỗi năm có từ 1-2 buổi tuyên truyền pháp luật cho các em học sinh trên địa bàn, đặc biệt là các em học sinh ở địa bàn vùng sâu, vùng xa.

Có thể thấy, hiện nay thực trạng “trẻ hóa” của các đối tượng vi phạm pháp luật, sự manh động, liều lĩnh của những kẻ thủ ác và đôi khi lại là sự ngây thơ, ngộ nhận trong hành động của các em học sinh mới lớn dẫn đến việc vi phạm pháp luật mà không hay ngày càng gia tăng. Bởi vậy, để giảm bớt thực trạng “trẻ hóa” của các đối tượng vi phạm pháp luật, Ban chấp hành Chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên đã mạnh dạn đề xuất với Lãnh đạo Viện, Ban chấp hành Đảng bộ được xây dựng những buổi tuyên truyền kiến thức pháp luật cho các em học sinh. Được sự đồng ý chấp thuận của Lãnh đạo, sự hướng dẫn của các đồng chí cán bộ lãnh đạo tiền nhiệm, dần dần đây đã trở thành hoạt động thường niên của Chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên bắt đầu từ năm 2015 đến nay.

Diễn án phiên tòa giả định tại trường THPT Phú Lương, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.

Mới đầu, khi tiếp cận với các buổi tuyên truyền pháp luật, Chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên còn gặp nhiều khó khăn, chủ yếu do các đồng chí đoàn viên thanh niên trong Chi đoàn VKSND tỉnh là những cán bộ trẻ mới được tuyển vào ngành, còn chưa có nhiều kinh nghiệm. Thế nhưng, qua nhiều buổi tuyên truyền, mỗi lần lại là một bài học để từ đó các thành viên trong Chi đoàn dần nâng cao chất lượng công tác này. Không những là tuyên truyền phổ biến kiến thức pháp luật mà qua đó đưa hình ảnh người cán bộ Kiểm sát gần gũi hơn với quần chúng nhân dân, nuôi dưỡng tình yêu với ngành Kiểm sát. Điều mà nếu chỉ ngồi trong phòng làm việc, tiếp xúc với những chồng hồ sơ, những kẻ phạm tội chẳng thể thấy được.

Qua mỗi buổi tuyên truyền, Chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên càng nhận thấy cần phải đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền pháp luật hơn, bởi nói đến pháp luật nghe đã thấy hơi “khô khan”, lại gặp những người làm nghề kiểm sát thì càng thấy hơi chút “sách vở” và “giáo điều”. Làm thế nào để vừa thu hút sự chú ý của các em học sinh đối với tuyên truyền viên lại vừa có thể giúp các em tiếp thu pháp luật một cách sinh động, từ từ “ngấm” dần các quy định pháp luật đến người nghe, người được tuyên truyền hơn.

Đông đảo các em học sinh theo dõi phiên tòa giả định.

Từ những ngày đầu, Chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên áp dụng cách thức tuyên truyền: Tuyên truyền viên thuyết trình, giới thiệu những quy định của pháp luật, sau đó hỏi - đáp các em học sinh về những nội dung vừa trình bày. Cách làm này y như là cô giáo giảng bài cho các em học sinh từ những ngày xa xưa vậy, hiệu quả mang lại chưa cao, sự tương tác chỉ mang tính một chiều.

Dần dần, được sự gợi ý của Lãnh đạo đơn vị, Chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên mạnh dạn xây dựng kịch bản để “diễn án”; diễn một phiên tòa giả định với thành phần đầy đủ các cơ quan tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng. Cách làm này tuy có hiệu quả, giới thiệu trực quan sinh động về phiên tòa xét xử đến với các em học sinh, tuy vậy vẫn chưa được “mềm hóa” vì phiên tòa diễn ra nếu đầy đủ trình tự thủ tục tố tụng thì lại khá dài, gây cảm giác nhàm chán cho các em học sinh. Hiếm em nào theo dõi đầy đủ tình huống diễn biến của phiên tòa từ đầu đến cuối, các em chỉ tập trung vào phần nào có điểm nhấn, những câu hỏi chất vấn liên quan đến các hành vi tội phạm sau phiên tòa mà tuyên truyền viên đặt ra các em phần lớn vẫn ngập ngừng chưa trả lời đầy đủ.

Đoàn viên chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên diễn tình huống xảy ra vụ án.

Sau nhiều lần “diễn án” như vậy, Chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên nhận ra, cần phải đổi mới cách làm, cách tiếp cận cho các em học sinh để làm sao ngay từ khi mở đầu các em đã thật ấn tượng với các anh chị đoàn viên chi đoàn VKSND tỉnh, để từ đó gây sự tò mò, thu hút hấp dẫn hơn vì lứa tuổi các em đang thích khám phá. Và thế là các thành viên trong Chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên lại tìm tòi, sáng tạo nội dung, học tập thêm kinh nghiệm từ những đơn vị bạn để đưa ra một khung chương trình tuyên truyền Trọng tâm- Thu hút - Không nhàm chán lại theo đúng tôn chỉ của ngành là “Đoàn kết, đổi mới - Trách nhiệm, kỷ cương ⁸- Thực chất, hiệu quả”. Từ đó, thay vì việc diễn án xuyên suốt, các thành viên trong Chi đoàn VKSND tỉnh tập làm diễn viên, đóng tiểu phẩm tình huống diễn ra vụ án, tiểu phẩm còn tận dụng tối đa những “xu hướng” trên mạng xã hội được “cài, cắm” hết sức khéo léo, rồi lại lồng ghép vai trò của người cán bộ Kiểm sát trong công tác thực hành quyền công tố kiểm sát hoạt động tư pháp với những phân đoạn Kiểm sát viên tham gia hỏi cung bị can, lấy lời khai, trực tiếp gặp người bị hại...Tiểu phẩm tuy ngắn nhưng giúp các em học sinh phần nào hình dung được vụ việc xảy ra rất gần gũi, thân thuộc có thể bắt gặp trong cuộc sống hàng ngày. Tiếp theo, không diễn toàn bộ quy trình phiên tòa, các thành viên trong Chi đoàn VKSND tỉnh diễn cảnh “tuyên án” với phần nhân danh Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đanh thép, chắc chắn, phần hình phạt mà các bị cáo nhận được đã được “ghim” thẳng vào tâm trí các em học sinh. Kết quả, đến phần giao lưu trả lời câu hỏi các em học sinh vô cùng hào hứng, trả lời các câu hỏi thể hiện được sự chú tâm theo dõi từ đầu tình huống vụ án, nắm bắt đầy đủ mọi thông tin liên quan.

Mỗi lần tuyên truyền là mỗi lần tập luyện và rút ra những bài học kinh nghiệm cho các đồng chí đoàn viên thanh niên trong Chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên.

Ban giám hiệu nhà trường và các thầy cô giáo chụp ảnh lưu niệm cùng chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên.

Sau những buổi tuyên tuyền pháp luật, Chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên rất chú trọng đến công tác truyền thông. Không những đưa tin, hình ảnh viết bài lên trang thông tin điện tử của ngành, báo điện tử địa phương mà còn tận dụng những lợi thế của mạng xã hội để lan truyền. Vì vậy, nhiều trường học trên địa bàn tỉnh đã mời Chi đoàn VKSND tỉnh đến tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho các em học sinh ngay từ đầu năm học.

Ngoài ra, từ những buổi tuyên truyền đó, mỗi đồng chí đoàn viên thanh niên trong Chi đoàn từ những diễn viên không chuyên lại rèn giũa cho mình được nhiều bản lĩnh, kỹ năng để sẵn sàng cho những nhiệm vụ của người đoàn viên thanh niên khoác trên mình màu áo thiên thanh. Không chỉ là kỹ năng tuyên truyền thu hút người nghe, người xem mà còn là kỹ năng ứng xử với các tình huống không giống “luật” chút nào. Thành công tuy mới chỉ là bước đầu, nhưng thực sự rất hãnh diện và tự hào khi được các thầy cô trong Ban giám hiệu nhà trường hết lời cảm ơn đến các đồng chí đoàn viên VKSND tỉnh đã đến với những trường học vùng sâu, vùng xa.

Thời gian tới, ngoài phát huy những nội lực, Chi đoàn VKSND tỉnh Thái Nguyên cần tăng cường giao lưu, phối hợp với các đơn vị bạn, các chi đoàn trong khối tư pháp... để làm được những chương trình lớn hơn, thu hút sự tham gia của đông đảo đoàn viên hơn. Đồng thời cần mạnh dạn tham mưu Ban thường vụ Đoàn khối các cơ quan tỉnh bổ sung vào Chương trình hành động toàn khóa những nội dung liên quan đến công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật.