Ngăn chặn xe dù, bến cóc: Cần tăng chế tài xử phạt

Các đại biếu tham gia Tọa đàm đã đưa ra nhiều ý kiến để ngăn chặn tình trạng xe dù, bến cóc.

Tại Tọa đàm “Giải pháp nào để xóa xe dù, bến cóc” do Công thông tin Chính phủ tổ chức hôm nay (23/11), đại diện các doanh nghiệp vận tải, ông Nguyễn Ngọc Dũng cho biết, tình trạng xe dù đang phát triển ngày càng nhiều, từ một xe, 2 xe rồi 3 xe, từ xe 9 ghế đến xe giường nằm, từ địa bàn một tỉnh đến địa bàn nhiều tỉnh. Tình trạng này đã làm cho quy hoạch luồng tuyến, quy hoạch bến xe bị phá vỡ, gây ra ùn tắc giao thông tại các đô thị lớn. Bên cạnh đó, do cạnh tranh không bình đẳng của xe dù nên nhiều xe tuyến cố định đã bị dừng, nhiều tuyến xe cố định phải giảm tần suất và doanh nghiệp đối mặt với tình trạng thua lỗ.

Hiện nay, theo thống kê của Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, sản lượng của các tuyến cố định đã giảm từ 35-40%, công suất của bến xe có giảm từ 18-30%. Nhiều doanh nghiệp đang có kế hoạch bỏ tuyến và chuyển sang chạy dù, nếu như tình trạng này không được giải quyết triệt để.

Bà Phan Thị Thu Hiền, Phó Cục trưởng Cục Đường bộ thừa nhận: “Xe dù, bến cóc” là chủ đề "biết rồi, khổ lắm, nói mãi" mà vẫn chưa có biện pháp hữu hiệu nào để xử lý dứt điểm. Theo thống kê của Cục Đường bộ, xe tuyến cố định chỉ có hơn 18.300 xe nhưng xe hợp đồng lại lên tới gần 222.800 xe, gấp 12 lần so với xe cố định. Điều này cho thấy, khi tuyến cố định không đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân thì họ phải chuyển sang phương thức khác hoặc xe buýt, hoặc xe hợp đồng.

Về vấn đề này, Phó Trưởng Ban Dân nguyện thuộc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Đại biểu Quốc hội khóa XIV Lưu Bình Nhưỡng cho rằng: Tình trạng xe dù, bến cóc là do hội chứng lợi ích mà ra. Ông Nhưỡng cho rằng, đây là hiện tượng tiêu cực, là hành vi trái pháp luật diễn ra "giữa ban ngày ban mặt" , chúng ta không xử lý được thì lỗi này thuộc về toàn bộ hệ thống chính trị chứ không thể đổ lỗi cho các nhà xe hay trách nhiệm của các doanh nghiệp.

Chỉ ra nguyên nhân của tình trạng này, TS. Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch Uỷ ban ATGT Quốc gia phân tích, nguyên nhân lớn dẫn tới tình trạng "xe dù, bến cóc" tồn tại, phát triển là việc chúng ta tổ chức và bố trí các bến xe tương đối xa khu vực người dân đang sinh sống. Trong khi đó, giao thông công cộng lại chưa kết nối hoàn thiện để đáp ứng nhu cầu của nhân dân đi lại.

Đáng nói, rất nhiều địa phương, đặc biệt là các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh… không quan tâm bố trí các điểm đón, trả khách dẫn đến tình trạng nguời dân lựa chọn xe dù cho thuận tiện với nhu cầu của mình. Mặt khác, trong Nghị định 86/NĐ-CP và mới đây là Nghị định 10/NĐ-CP đang thiếu quy định là các địa phương phải quy hoạch và tổ chức những điểm đón, trả khách thuận tiện phục vụ những xe khách cố định, dẫn đến sự kém hấp dẫn của vận tải công cộng.

Bàn về giải pháp để dẹp tận gốc nạn “xe dù, bến cóc”, ông Khuất Việt Hùng cho rằng: Mỗi địa phương cần xem xét lại quy hoạch bến bãi, quy hoạch luồng tuyến vận tải và điểm đón, trả khách hiện nay. Người dân, doanh nghiệp cũng cần tuân thủ và thực thi pháp luật. Đặc biệt, cần khai thác tốt dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình để “trong chừng mực nào đó, chúng ta xác định được vi phạm để xử lý”.

Ngoài ra, lực lượng chức năng gồm: Cảnh sát giao thông, Thanh tra giao thông,Công an địa phương phối hợp chặt chẽ đi kiểm tra doanh nghiệp, các đơn vị kinh doanh vận tải việc thực hiện giám sát phương tiện, nhất là dịp Tết sắp tới.

Các ý kiến cho rằng nguyên nhân lớn dẫn tới tình trạng "xe dù, bến cóc" là do tổ chức và bố trí các bến xe tương đối xa khu vực người dân đang sinh sống. Ảnh minh họa

Về mặt xử lý, Thượng tá Tạ Thị Hồng Minh đề nghị: Người dân gặp hiện tượng "xe dù, bến cóc", phát hiện "cò mồi", bảo kê xe khách hoạt động sai quy định nên tố cáo đến lực lượng chức năng có thẩm quyền xử lý. Cụ thể, người dân có thể tra trên mạng số điện thoại đường dây nóng của Cục Cảnh sát giao thông, Cục Cảnh sát hình sự hoặc thậm chí Cục Cảnh sát điều tra… hoặc nhanh nhất là cung cấp thông tin theo số điện thoại 113.

Phó Cục trưởng Cục Đường bộ Phan Thị Thu Hiền thì cho hay, thời gian tới, Cục Đường bộ sẽ phối hợp với các địa phương tăng cường điều chỉnh các quy hoạch, đặc biệt là quy hoạch về kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ trong đô thị như các bến xe, các điểm đón trả khách.

“Cục Đường bộ cũng đề nghị các địa phương cân nhắc, thận trọng điều chỉnh vị trí bến xe, tránh tình trạng các bến xe đang hoạt động hiệu quả, tổ chức phục vụ tốt nhu cầu đi lại của người dân thì điều chỉnh, gây ảnh hưởng đến giao thông đô thị nội đô, ảnh hưởng đến nhu cầu đi lại của người dân.”- bà Hiền nói.

Dưới góc nhìn của mình, nhà báo Thu Dung, báo Tuổi trẻ cho rằng,  hiện nay các biện pháp xử lý chưa đủ quyết liệt, chưa căn cơ, hình thức xử phạt với vi phạm dừng, đỗ không đúng nơi quy định còn thấp nên một số nhà xe không quan tâm, cố tình tái phạm nhiều lần. Vì thế, nên tập trung xử lý những nhà xe đã vi phạm nhiều lần theo hướng tăng hình thức xử phạt, hướng đến thu hồi giấy phép kinh doanh sẽ có tác động lớn hơn. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng cần có quy chế phối hợp, trong đó quy định trách nhiệm cho người đứng đầu trong việc dẹp xe dù, bến cóc.