    |
 |
| Quang cảnh phiên làm việc của Quốc hội ngày 29/5. Ảnh: Bùi Giang. |
Không làm triệt tiêu những quan hệ hình sự, hành chính
Phát biểu thảo luận, đại biểu Lê Tất Hiếu (Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc) bày tỏ sự nhất trí cao với dự thảo Nghị quyết cũng như Báo cáo tiếp thu giải trình của Ban soạn thảo.
“Tôi cũng đồng tình rất cao với một số ý kiến đã phát biểu trước tôi về việc sự cần thiết để ban hành Nghị quyết. Nghị quyết này dựa trên cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn đầy đủ theo tờ trình”, đại biểu Lê Tất Hiếu bày tỏ.
|
 |
| Đại biểu Lê Tất Hiếu phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH. |
Góp ý vào vấn đề cụ thể, đại biểu Lê Tất Hiếu cho biết, VKS khởi kiện vụ án dân sự thì đối với pháp luật Việt Nam không phải là vấn đề mới. Theo Pháp lệnh về thủ tục giải quyết các vụ án dân sự số 27 ngày 7/12/1989 đã quy định, VKS có quyền khởi tố vụ án dân sự.
“Trong quá trình thực hiện, việc khởi tố cũng không nhất thiết phải chặt chẽ như bây giờ. Ví dụ như: yêu cầu cơ quan có trách nhiệm, những tổ chức xã hội khởi kiện, sau đó mới đến VKS khởi kiện như bây giờ. Trước hết phải nói như vậy để thấy đây không phải là vấn đề mới và đến nay Nghị quyết đã quy định rất chặt chẽ. VKS trước khi khởi kiện phải có những yêu cầu, kiến nghị các cơ quan, các tổ chức có trách nhiệm khởi kiện”, đại biểu Lê Tất Hiếu phân tích.
Đại biểu Lê Tất Hiếu cho rằng, VKS chỉ khởi kiện khi không có cơ quan nào đứng ra khởi kiện khi đã làm hết các yêu cầu. Đây là thể hiện việc làm triệt để để bảo vệ quyền lợi của những người yếu thế và bảo vệ triệt để lợi ích công theo quy định của Hiến pháp và pháp luật nói chung.
Về nội dung trong báo cáo giải trình, một số ý kiến đặt vấn đề việc VKS khởi kiện có làm triệt tiêu những quan hệ hình sự, hành chính hay không? Đại biểu Lê Tất Hiếu cho rằng “hoàn toàn không làm triệt tiêu”.
“Nếu là một vụ án dân sự độc lập thì không nói, nhưng nếu là vấn đề dân sự trong hình sự hoặc dân sự trong hành chính thì vẫn giải quyết một cách độc lập. Theo chúng tôi là không ảnh hưởng, đây là một mối quan hệ dân sự và độc lập giải quyết cho nên sẽ không ảnh hưởng đến những việc đó”, đại biểu Lê Tất Hiếu phân tích.
“Anh không khởi kiện, tôi khởi kiện”
Quan tâm đến các trường hợp VKS khởi kiện, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) bày tỏ đồng tình cao theo quy định của dự thảo luật.
|
 |
| Đại biểu Phạm Văn Hòa phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH. |
“Tôi cho rằng, đối với những nhóm dễ bị tổn thương, người ta rất hoan nghênh, có những trường hợp đặc biệt người ta muốn khiếu kiện mà không có điều kiện khiếu kiện. VKS biết sau khi xác minh, điều tra… nhóm này cũng cần phải được khởi kiện thì VKS giúp cho họ được khởi kiện, tôi nghĩ rằng rất hoan nghênh”, đại biểu Phạm Văn Hòa bày tỏ.
“Nhưng đối với đối tượng lợi ích công họ không khởi kiện, tôi đề nghị VKS nên làm quyết liệt. Đề nghị luôn là phải xử lý đối tượng làm thất thoát, hư hao tài sản công, lợi ích của Nhà nước lại không khởi kiện. Tôi nghĩ rằng bên trong không chừng có tiêu cực cho nên họ không dám khởi kiện. Nếu họ khởi kiện có khi cơ quan điều tra vô làm việc thì có liên quan đến bản thân của tổ chức họ. Cho nên họ không dám khởi kiện”, đại biểu Phạm Văn Hòa phân tích.
Do đó, đại biểu kiến nghị VKS nên quyết tâm thực hiện nhiệm vụ của mình để khởi kiện và đồng thời cần phải truy cứu trách nhiệm hình sự và xử lý đối tượng không chịu khởi kiện, trong khi đó đã làm tổn hại tới lợi ích công và lợi ích của Nhà nước.
“Anh không khởi kiện, tôi khởi kiện. Để anh làm thinh, anh không chịu làm là không chấp nhận được. Như vậy, tôi nghĩ rằng đối tượng mới sợ để làm sao họ đảm bảo an toàn tuyệt đối về tài sản của Nhà nước”, đại biểu Phạm Văn Hòa nhấn mạnh.
Kiến nghị quy định trách nhiệm phải cung cấp thông tin cho Viện Kiểm sát
Quan tâm đến trách nhiệm của cơ quan tổ chức, cá nhân quy định ở Điều 9 trong dự thảo, đại biểu Tô Văn Tám (Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum) cho biết, Điều 8 có quy định cho VKS có quyền và có trách nhiệm thu thập thông tin và trong quá trình thu thập thông tin thì có quyền yêu cầu tổ chức, cá nhân đang lưu giữ thông tin đó cung cấp.
|
 |
| Đại biểu Tô Văn Tám phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH. |
Tại khoản 2 Điều 9 quy định cơ quan, tổ chức, cá nhân đang lưu giữ, quản lý tài liệu, chứng cứ có trách nhiệm cung cấp thông tin, tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu của VKS trong thời hạn 15 ngày. Hết thời hạn này mà không thực hiện thì trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
“Tôi nghĩ nếu quy định như thế này thì giảm hiệu lực của VKS đi. Trong trường hợp này tôi nghĩ không nên quy định đoạn sau, có nghĩa là anh phải có trách nhiệm cung cấp khi VKS yêu cầu. Như thế, VKS mới có thông tin được. Còn nếu cho cơ chế này thì các cơ quan bảo họ không cung cấp, họ sẽ nêu được lý do không cung cấp, cho nên họ có thể sẽ gây khó khăn cho VKS. Tôi nghĩ nên cân nhắc bỏ đoạn sau đi và quy định thẳng trách nhiệm phải cung cấp”, đại biểu Tô Văn Tám kiến nghị.
Viện kiểm sát không phải làm đơn mà ra quyết định khởi kiện vì lợi ích công
Phát biểu tiếp thu, giải trình, làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, thay mặt Cơ quan soạn thảo, đồng chí Nguyễn Huy Tiến, Viện trưởng VKSND tối cao trân trọng cảm ơn các ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của các vị đại biểu Quốc hội.
|
 |
| Đồng chí Nguyễn Huy Tiến, Viện trưởng VKSND tối cao phát biểu tiếp thu, giải trình, làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm. Ảnh: Bùi Giang. |
Giải trình, làm rõ các nội dụng cụ thể, Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến cho biết, về phạm vi khởi kiện, do lần này mới thông qua lĩnh vực về dân sự nên Cơ quan soạn thảo mới chỉ đề xuất thí điểm về dân sự. Còn lĩnh vực hành chính, Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến cho biết, tới đây sẽ tiếp tục có nghiên cứu.
“Băn khoăn của các đại biểu rất đúng nhưng cũng yên tâm là khởi kiện lần này không phải là cơ quan có thẩm quyền mà chỉ là các tổ chức gây ra thiệt hại hoặc đối tượng, các chủ thể nhưng không phải là do cơ quan có thẩm quyền. Còn công quyền là bằng trình tự, thủ tục riêng”, Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến nhấn mạnh và khẳng định, sẽ tiếp tục thể hiện rõ thêm vấn đề này trong dự thảo Nghị quyết.
Về đối tượng khởi kiện, Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến cho biết, các đại biểu đồng tình cao với các lĩnh vực công và nhóm người yếu thế quy định trong dự thảo. Theo Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến, đây là vấn đề rất lớn và rất rộng, nhưng vì thí điểm cho nên Cơ quan soạn thảo chỉ lựa chọn một số để thí điểm.
“Tới đây, khi thí điểm thành công và xây dựng luật, với ý kiến các đại biểu đã đóng góp, chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu và bổ sung”, Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến nhấn mạnh.
Vấn đề thứ hai mà nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm, đó là tư cách khởi kiện của VKS. Về vấn đề này, Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến cho biết, khởi kiện của VKS khác với khởi kiện dân sự. Hiểu theo cách thông thường hiện nay, khởi kiện dân sự là bảo vệ quyền lợi riêng tư, lĩnh vực tư nhân. Còn khởi kiện của VKS là bảo vệ công quyền, quản lý trật tự của Nhà nước và đảm bảo trật tự xã hội nhưng không đến mức hình sự thì phải có một giải pháp.
|
 |
| Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: VPQH. |
“Với tính chất công quyền cho nên VKS không làm đơn, không xin để bảo vệ quyền lợi cho mình. Đây là đại diện cho công quyền để bảo vệ trật tự pháp luật chung, trong đó có các lĩnh vực liên quan đến đa số mọi người”, Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến phân tích.
Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến dẫn chứng thêm: “Ví dụ về môi trường sống. Tại sao trong phạm vi của chúng tôi phải tập trung vào điều này hoặc các đại biểu thấy chất lượng về an toàn vệ sinh thực phẩm hiện nay. Đây là những vấn đề vì công quyền và vì lợi ích chung cho nên VKS không phải làm đơn mà VKS ra quyết định khởi kiện”.
Cũng tại phiên họp, Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến đã giải trình, làm rõ thêm một số nội dung các đại biểu Quốc hội quan tâm.
Cảm ơn các đại biểu Quốc hội, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các Bộ, ban ngành trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị quyết đã đóng góp rất nhiều ý kiến trách nhiệm, tâm huyết, Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến khẳng định, Cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội.
|
 |
| Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì; Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu kết luận nội dung làm việc. Ảnh: VPQH. |
Phát biểu kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, các ý kiến của đại biểu Quốc hội cơ bản nhất trí với nhiều nội dung của dự thảo nghị quyết, đồng thời cũng phân tích, đánh giá làm sâu sắc thêm và có ý kiến về nhiều vấn đề cụ thể, thiết thực, có những gợi ý, đề xuất gợi mở để tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các điều, khoản của dự thảo nghị quyết bảo đảm tính khả thi. Đồng chí Viện trưởng VKSND tối cao đã có phát biểu tiếp thu, giải trình rất cụ thể về các vấn đề lớn mà đại biểu Quốc hội quan tâm.
“Đề nghị VKSND tối cao phối hợp với Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, các cơ quan có liên quan khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu, giải trình đầy đủ, chi tiết ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội thảo luận tại hội trường và thảo luận tại tổ để chỉnh lý dự thảo nghị quyết, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi trình Quốc hội xem xét thông qua vào cuối kỳ họp này”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh.
|